راهنمای کامل ایمنی در کار با دستگاه جوش لیزری – امیران لیزر
جوشکاری لیزری، با دقت و سرعت بالا، پیشرفت مهمی در صنعت جوشکاری ایجاد کرده است. اما این فناوری پیشرفته، خطراتی را نیز به همراه دارد که نادیده گرفتن آنها میتواند عواقب جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد. از آسیبهای چشمی و پوستی گرفته تا خطرات آتشسوزی و استنشاق گازهای سمی، طیف وسیعی از مخاطرات در کمین کاربران دستگاههای جوش لیزری است. پیش از نصب دستگاه جوش لیزری دستی، لطفاً راهنمای کاربری آن را بهدقت مطالعه کنید.
این دستگاه ترکیبی از فناوری لیزر، مکانیک و الکترونیک است که بهطور کامل توسط شرکت سنفنگ طراحی و ساخته شده است. ویژگیهای برجسته این محصول شامل طراحی فشرده، دقت بالا، طول عمر طولانی و ظاهر زیبا است که آن را از نظر اقتصادی و کاربردی، گزینهای ایدهآل برای کاربران میسازد.
این مقاله از امیران لیزر دستورالعملی کامل برای ایمنی هنگام کار با دستگاه جوش لیزری ارائه میکند و با هدف افزایش آگاهی کاربران، راهکارهای عملی جهت پیشگیری از حوادث و حفظ سلامت افراد در محیط کار را بیان میکند.
دستگاه جوش لیزری چیست؟
دستگاه جوش لیزری، ابزاری نوین و پیشرفته در عرصه جوشکاری است که با استفاده از پرتوهای لیزر متمرکز، حرارت بسیار بالایی را در نقطه مورد نظر ایجاد میکند. این حرارت، باعث ذوب شدن و اتصال دو قطعه فلزی به یکدیگر میشود. جوشکاری لیزری، به دلیل دقت و سرعت بالا، کیفیت جوش عالی، و ایجاد کمترین ناحیه متاثر از حرارت (HAZ)، در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، هوافضا، پزشکی، و الکترونیک کاربرد گستردهای یافته است.
این دستگاهها، با تولید پرتوهای لیزر قدرتمند و متمرکز، امکان جوشکاری دقیق و ظریف قطعات فلزی را فراهم میکنند. از مزایای اصلی جوشکاری لیزری میتوان به سرعت بالا، دقت فوقالعاده، کیفیت جوش عالی، و ایجاد کمترین ناحیه متاثر از حرارت (HAZ) اشاره کرد. این ویژگیها، جوشکاری لیزری را به انتخابی ایدهآل برای جوشکاری قطعات ظریف و حساس، و همچنین تولید انبوه قطعات با کیفیت بالا تبدیل کرده است.
دستگاه جوش لیزر فایبر اتوماتیک
این نوع دستگاه جوش لیزری بهصورت کاملاً خودکار کار میکند و برای پروژههای صنعتی با حجم تولید بالا مناسب است. دستگاه جوش لیزر فایبر اتوماتیک دارای سیستم کنترلی دقیق و برنامهریزیشده است که میتواند بهصورت مداوم و با دقت بالا عملیات جوشکاری را انجام دهد. از مزایای آن میتوان به کاهش خطای انسانی، افزایش سرعت جوشکاری و بهبود کیفیت جوش اشاره کرد. این دستگاه معمولاً در خطوط تولید خودکار، صنایع خودروسازی، هوافضا و ساخت قطعات پیچیده کاربرد دارد.
دستگاه جوش لیزر فایبر دستی
این نوع دستگاه جوشکاری لیزری بهصورت دستی و با اپراتور کنترل میشود. دستگاه جوش لیزر فایبر دستی برای کارهایی که نیاز به انعطافپذیری بالایی دارند، مانند تعمیرات، ساخت قطعات خاص و پروژههای سفارشی، بسیار مناسب است. این دستگاه سبک، قابلحمل و نسبت به مدلهای اتوماتیک مقرونبهصرفهتر است. اپراتور با در دست گرفتن نازل جوش و حرکت آن بر روی قطعه، عملیات جوشکاری را انجام میدهد. این مدل برای جوشکاری در صنایع فلزی، ساخت و تعمیر تجهیزات و صنایع کوچک کاربرد زیادی دارد.
خطرات محتمل در جوشکاری لیزری
جوشکاران در محیط کار با خطرات گوناگونی روبهرو هستند و رعایت نکات ایمنی امری ضروری محسوب میشود. مثلا:
- شوک الکتریکی
برخورد ناگهانی با جریان برق میتواند صدمات جدی به همراه داشته باشد و حتی در برخی موارد منجر به مرگ شود. برقگرفتگی در هنگام کار با دستگاه جوش لیزری زمانی رخ میدهد که جوشکار یا اپراتور بهطور همزمان دو جسم فلزی دارای اختلاف ولتاژ را لمس کرده و وارد مدار الکتریکی شود. هرچه ولتاژ بالاتر باشد، شدت جریان افزایشیافته و خطر بیشتری ایجاد خواهد کرد.
- استنشاق گازها و دودهای مضر
دودهای حاصل از فرآیند جوشکاری حاوی ترکیبات مضری مانند آرسنیک، آلومینیوم، سرب، منگنز و بریلیم هستند. علاوه بر این، گازهای خطرناکی مانند دیاکسید کربن، مونوکسید کربن، نیتروژن، آرگون و هیدروژن فلوراید نیز ممکن است در هنگام جوشکاری تولید شوند. قرار گرفتن بیشازحد در معرض این گازها و استنشاق آنها میتواند مشکلات جدی تنفسی ایجاد کرده و حتی موجب اختلال در گفتار و حرکت شود.
- آتشسوزی و انفجار
قوس الکتریکی دستگاه جوش لیزری دمای بسیار بالایی ایجاد میکند و عدم رعایت نکات ایمنی میتواند منجر به آتشسوزی یا انفجار شود. دمای قوس جوشکاری میتواند به بیش از ۱۰ هزار درجه فارنهایت برسد. یکی از رایجترین دلایل آتشسوزی در جوشکاری، برخورد جرقهها و پاشش مواد مذاب به اشیای قابلاشتعال اطراف دستگاه است.
- آسیبهای فیزیکی
عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب میتواند جوشکاران را در معرض خطرات فیزیکی مختلفی مانند بریدگی دست و پا، آسیب به چشم، مشکلات تنفسی، سوختگی یا حتی از دست دادن انگشتان قرار دهد. این آسیبها در برخی موارد بسیار جدی بوده و میتوانند منجر به ازکارافتادگی افراد شوند.
مطالعه بیشتر:
با کاربرد لیزر صنعتی در صنایع خودروسازی آشنا شوید
نکات ایمنی در جوشکاری لیزری
برای حفظ ایمنی در هنگام کار با دستگاه جوش لیزری، رعایت نکات زیر ضروری است:
مطالعه دفترچه راهنما
دفترچه راهنمای دستگاه جوش لیزری شامل اطلاعات مهمی درباره نکات ایمنی و نحوه کار با دستگاه است. تمامی اپراتورها و جوشکاران باید قبل از استفاده از دستگاه، با اجزای آن آشنا شده و بر اساس دستورالعملها عمل کنند.
استفاده از لباس ایمنی مناسب
دستگاه جوش لیزری اشعههای فرابنفش و مادون قرمز منتشر میکند که برای پوست مضر است. همچنین جرقههای جوشکاری ممکن است باعث سوختگی شود. بنابراین، استفاده از لباسهای مخصوص جوشکاری که در برابر حرارت و آتشسوزی مقاوم هستند، الزامی است.
پوشیدن دستکشهای محافظ
دستکشهای ایمنی که در برابر بریدگی، حرارت و جرقههای جوشکاری مقاوم هستند، باید در هنگام کار استفاده شوند. این دستکشها در انواع مختلفی از جمله مدلهای سنگین، متوسط و مدلهای مخصوص برای کارهای دقیقتر موجود هستند.
پوشیدن کفش ایمنی
برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی، هنگام جوشکاری باید از کفشهای ایمنی استفاده کنید و پاچههای شلوار را درون کفش قرار دهید تا از ورود جرقهها و مواد داغ جلوگیری شود.
استفاده از عینک ایمنی
برخورد مستقیم چشمها با پرتوهای قوس جوشکاری ممکن است موجب آسیب جدی و حتی نابینایی شود. بنابراین، جوشکاران باید هنگام کار با دستگاه جوش لیزری از عینکهای مخصوص محافظتی استفاده کنند.
استفاده از کلاه ایمنی مخصوص جوشکاری
کلاههای مخصوص جوشکاری دارای فیلترهایی برای محافظت از چشمها و صورت در برابر اشعههای مضر هستند. این کلاهها همچنین دارای محافظهایی برای گوش و سایر قسمتهای حساس صورت هستند.
داشتن کپسول آتشنشانی در دسترس
با توجه به احتمال آتشسوزی هنگام جوشکاری، وجود کپسول آتشنشانی در نزدیکی دستگاه ضروری است. همچنین، مواد اشتعالزا مانند پارچه، کاغذ و سایر وسایل قابلاحتراق را از محل جوشکاری دور نگه دارید.
تمیز کردن دستگاه و محیط کار
برای عملکرد بهتر و افزایش ایمنی، دستگاه جوش لیزری، میز کار و فضای اطراف آن باید مرتباً تمیز شده و از گرد و غبار پاک شوند. همچنین روغنکاری منظم برخی از قطعات میتواند به افزایش عمر دستگاه کمک کند.
روشن و خاموش کردن اصولی دستگاه
دستگاه را بهطور مداوم خاموش و روشن نکنید. پس از هر خاموش شدن، حداقل ۳ دقیقه صبر کنید و سپس آن را مجدداً روشن کنید.
اجتناب از لمس اجزای داخلی پس از خاموش شدن دستگاه
پس از خاموش کردن دستگاه، حداقل ۱۵ دقیقه صبر کنید و از لمس قطعات داخلی آن خودداری کنید تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود.
عدم قرارگیری در معرض مستقیم نور لیزر
تماس مستقیم پوست با پرتو لیزر میتواند باعث سوختگی شدید شود. بنابراین، از قرار گرفتن در مسیر مستقیم تابش لیزر خودداری کنید.
نصب دستگاه در محل مناسب
دستگاه جوش لیزری باید در محیطی خشک نصب شود. همچنین، در صورت مشاهده هرگونه اتصال معیوب در سیمهای دستگاه، از لمس آنها خودداری کرده و مشکل را برطرف کنید.
با رعایت این نکات ایمنی، اپراتورها میتوانند جوشکاری را با دستگاه لیزری بهطور ایمن انجام داده و محصولاتی با کیفیت بالا و بدون خطر تولید کنند.
جمع بندی
جوشکاری لیزری با دقت و سرعت بالا، تحولی بزرگ در صنعت جوشکاری ایجاد کرده اما خطراتی مانند شوک الکتریکی، استنشاق گازهای سمی، آتشسوزی و آسیبهای فیزیکی را نیز به همراه دارد. برای حفظ ایمنی، رعایت نکاتی همچون مطالعه دفترچه راهنما، استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند لباس، دستکش، عینک و کلاه ایمنی، تمیز نگهداشتن محیط کار، نصب دستگاه در محل مناسب و اجتناب از تماس مستقیم با پرتو لیزر ضروری است. رعایت این دستورالعملها، علاوه بر کاهش خطرات، باعث افزایش کیفیت جوشکاری و طول عمر دستگاه میشود.
منبع:
نظرات
ارسال یک نظر